Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.
Het is mogelijk dat nierdonor en ontvanger niet goed bij elkaar passen. Soms is niertransplantatie dan toch mogelijk. Namelijk met transplantatie door de bloedgroep heen, transplantatie door de kruisproef heen of via cross-over transplantatie.
Bij cross-over nierdonatie wordt een ander koppel gezocht dat ook geen goede match heeft. Via een ruil is soms wel transplantatie mogelijk. De donoren staan dan een nier af aan de ontvanger van het andere koppel.
Het is niet vanzelfsprekend dat een donor aan het cross-over programma mee wil doen. De nefroloog bespreekt de mogelijkheid van tevoren met de donor.
Regelmatig komt het voor dat niet 2, maar zelfs 3 of 4 paren aan elkaar gekoppeld worden.
Bekijk de richtlijn van het LONT-NTS over cross-over+ transplantaties (juni 2022)
Is er een nier van een anonieme donor beschikbaar? Dan wordt vaak gekozen voor dominotransplantatie. Daarbij komt ook iemand op de wachtlijst aan de beurt.
Lees meer over aanmelding voor het cross-over programma.
De nefroloog meldt jullie als koppel aan bij de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS). Die zorgt 4 keer per jaar voor het matchen van transplantatiekoppels. Wordt er geen passend koppel gevonden? Dan kun je meedoen met de volgende ronde. Bij elke ronde krijg je de vraag of je opnieuw mee wilt doen.
Lees alles over aanmelden voor cross-over op de website van de NTS >
Bij een cross-over transplantatie worden de ontvangers altijd geopereerd in het ‘eigen’ transplantatiecentrum. De donor reist naar het centrum van de ontvanger. De operaties vinden tegelijkertijd plaats. Maar er is geen contact tussen jou en het koppel waarmee jij geruild hebt. Eventueel kun je via de transplantatiecoördinator een bedankbrief sturen aan het andere koppel.
Bij dominotransplantatie blijft de donor gewoon in het eigen transplantatiecentrum. De operaties vinden meestal niet tegelijk plaats.
Wil je meer lezen over cross-over transplantatie? Kijk dan op de website van de Nederlandse Transplantatiestichting.
Passen de bloedgroep van donor en ontvanger niet bij elkaar? Soms is directe transplantatie toch mogelijk. Dit heet transplantatie door de bloedgroep heen. Ook wel: ABO-incompatibele transplantatie.
Vaak wordt eerst het cross-over programma geprobeerd. Transplantatie door de bloedgroep heen is namelijk een zware behandeling voor de ontvanger. Het transplantatiecentrum zoekt daarom eerst uit of deze behandeling bij de ontvanger past. Daarna starten extra voorbereidingen.
De ontvanger krijgt medicijnen die de afweer onderdrukken. Ook moet soms het bloed gefilterd worden. Zo worden de antistoffen verwijderd. Dit heet immuno-adsorptie. Transplantatie is alleen mogelijk als de hoeveelheid antistoffen hiermee voldoende daalt.
De donor heeft geen speciale voorbereiding nodig.
Als in het bloed van de ontvanger antistoffen zitten tegen het bloed van de donor, is er grote kans op afstoting van de donornier. Dit blijkt dan uit de kruisproef. Maar soms is transplantatie toch mogelijk. Dit heet transplantatie door de kruisproef heen. Ook wel: desensibilisatie.
In het transplantatiecentrum worden de antistoffen uit het bloed van de ontvanger gehaald. Dit heet desensibiliseren. Het desensibilisatieprogramma lijkt op de transplantatie door de bloedgroep heen. Maar technisch is deze methode ingewikkelder.
Het desensibilisatieprogramma start 1 tot 2 weken voor de operatie.
Hierna doet het transplantatiecentrum opnieuw een kruisproef.
Je blijft de afweeronderdrukkende medicijnen tot na de operatie slikken. De avond voor de operatie krijg je een sterk afweerremmend medicijn. Dit medicijn is rATG of alemtuzumab.
Na de transplantatie krijg je nog drie dagen lang plasmaferese, om het risico op afstoting zo klein mogelijk te maken. Je ligt hierdoor langer in het ziekenhuis.
Na de operatie krijg je nog 4 dagen lang rATG (afweeronderdrukker) via een infuus. Na ontslag uit het ziekenhuis kunnen de medicijnen worden aangepast.
Je bespreekt transplantatie door de kruisproef heen (desensibilisatie) met je eigen nefroloog. Het Erasmus MC Rotterdam is het landelijke referentiecentrum voor niertransplantaties door de kruisproefheen.
Richtlijn NTV bij HLA-incompatibele niertransplantatie zoals cross-over of transplantatie door de bloedgroep of kruisproef heen
Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.
Gerben van den Bosch, medisch maatschappelijk werker
Leonie Mol, dialyseverpleegkundige
Annelies de Weerd, internist-nefroloog
