Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Medicijnen tegen hoge bloeddruk

Laatste update, 25 juni 2025

De behandeling van hoge bloeddruk bij nierpatiënten bestaat vaak uit gezond leven en medicijnen nemen. Er zijn verschillende soorten bloeddrukmedicijnen.

In het kort

  • Hoge bloeddruk beschadigt de nieren.
  • Daarom is behandeling van een hoge bloeddruk erg belangrijk.
  • De meest voorgeschreven medicijnen zijn plastabletten, RAAS-remmers, bètablokkers en calciumantagonisten
  • Sommige medicijnen helpen ook tegen eiwit in de urine.
  • Het is belangrijk dat je de medicijnen elke dag gebruikt, ook al voel je niet dat ze werken.

De bloeddruk van nierpatiënten mag niet hoger zijn dan 130/80 (bovendruk/onderdruk). Dit is een algemene streefwaarde voor nierpatiënten. Je arts kijkt ook naar je persoonlijke situatie en houdt rekening met je leeftijd, nierziekte en eventuele andere ziekten. Daarom kan jouw streefwaarde net iets anders liggen.

Te hoge bloeddruk gaat omlaag door behandeling met medicijnen. Daarnaast is gezond leven erg belangrijk, ook als je medicijnen gebruikt. Een gezonde leefstijl versterkt de werking van je medicijnen.

Soorten medicijnen die bloeddruk verlagen

Er zijn verschillende soorten medicijnen tegen hoge bloeddruk. Dit zijn de meest voorgeschreven middelen:

  • plastabletten (diuretica)
  • RAAS-remmers: ACE-remmers en angiotensine-II-remmers
  • bètablokkers
  • calciumantagonisten

Daarnaast heb je ook nog alfablokkers en ketanserine. Maar die worden minder vaak voorgeschreven.

Welk middel krijg je?

Als je eiwit verliest via je urine, dan krijg je een RAAS-remmer. Door die medicijnen gaat niet alleen de bloeddruk omlaag, maar gaan ook minder eiwitten verloren.

Verlies je geen eiwit via je urine, dan kijkt je arts welk medicijn het best past bij je situatie.

De meeste mensen krijgen een combinatie van verschillende medicijnen. Er zijn ook middelen op de markt waar verschillende soorten medicijnen in zitten. Die heten combinatiepreparaten.

Bloeddrukverlagers na niertransplantatie

Heb je een niertransplantatie gehad? En heb je medicijnen nodig tegen hoge bloeddruk? Dan krijg je waarschijnlijk een calciumantagonist, of RAAS-remmer.

Medicijn dat best bij jou past

Dit zijn algemene richtlijnen. Je arts kan en mag iets anders kiezen. Je arts houdt namelijk rekening met jouw situatie: je leeftijd, eventuele andere ziekten en behandelingen, en eventuele bijwerkingen. 

Plastabletten

Plastabletten (ook wel diuretica) zorgen ervoor dat je meer of vaker gaat plassen. Zo verlies je meer zout. En het zout trekt vocht mee. Zo neemt de hoeveelheid urine toe. 

Als je meer plast, dan daalt de hoeveelheid vocht in het bloed. En neemt het volume van het bloed af. Daardoor komt er minder druk op de bloedvaten te staan: de bloeddruk gaat omlaag.

meest voorgeschreven plastabletten tegen hoge bloeddruk

  • chloortalidon - merknamen: Chloortalidon, Chloortalidonum    
  • hydrochloorthiazide - merknaam: Hydrochloorthiazide    
  • indapamide - merknaam: Indapamide

Er zijn ook veel combinatiepreparaten. Dat betekent dat er nog een ander bloeddrukverlagend medicijn in het middel zit.

  • amlodipine/indapamide - merknaam: Natrixam    
  • amlodipine/valsartan/hydrochloorthiazide - merknaam: Exforge HCT    
  • atenolol/chloortalidon - merknaam: Atenolol/chloortalidon    
  • bisoprolol/hydrochloorthiazide - merknaam: Bisoprolol/hydrochloorthiazide    
  • candesartan/ hydrochloorthiazide - merknamen: Atacand Plus, Candesartan/ hydrochloorthiazide, Silardaf HCT    
  • captopril/hydrochloorthiazide - merknaam: Captopril/hydrochloorthiazide    
  • enalapril/hydrochloorthiazide - merknamen: Co-Renitec, Enalapril/hydrochloorthiazide, Renitec Plus    
  • eprosartan/ hydrochloorthiazide - merknaam: Teveten Plus    
  • fosinopril/hydrochloorthiazide - merknaam: Fosinopril/hydrochloorthiazide    
  • irbesartan/hydrochloorthiazide - merknamen: CoAprovel, Converide, Irbesartan/hydrochloorthiazide    
  • losartan/hydrochloothiazide - merknamen: Cozaar Plus, Fortzaar, Hyzaar, Losartan/hydrochloothiazide    
  • lisinopril/hydrochloorthiazide - merknaam: Lisinopril/hydrochloorthiazide    
  • metoprolol/ hydrochloorthiazide - merknamen: Metoprolol/hydrochloorthiazide, Selokomb    
  • olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide - merknaam: Sevikar hct    
  • olmesartan/hydrochloorthiazide - merknamen: Olmesartan/hydrochlorothiazide, Olmetec HCTZ
  • perindopril/amlodipine/indapamide - merknaam: Triplixam    
  • perindopril/indapamide - merknamen: Coversyl Plus, Perindopril/indapamide    
  • quinapril/hydrochloorthiazide - merknamen: Acuzir, Quinapril/hydrochloorthiazide    
  • ramipril/hydrochloorthiazide - erknaam: Ramipril/hydrochloorthiazide    
  • telmisartan/ hydrochloorthiazide - merknamen: Actelsar hct, Micardis Plus, Telmisartan/ hydrochloorthiazide    
  • valsartan/hydrochloorthiazide - merknamen: Co-Diovan, Valsartan/hydrochloorthiazide

plastabletten tegen vochtophoping

Bij dialyse worden plastabletten soms om een andere reden voorgeschreven. Namelijk om te voorkomen dat er te veel vocht ophoopt in het lichaam tussen de dialyses in.

Sommige dialysepatiënten plassen zelf nog een beetje. De plastabletten helpen hun nieren dan om nog meer urine te produceren. Daardoor verminderen klachten zoals oedeem (vochtophoping) en benauwdheid.

Plastabletten tegen vochtophoping zijn wel veel sterker dan plastabletten tegen hoge bloeddruk. Aangezien de nieren van mensen die dialyseren relatief ongevoelig zijn, hebben ze een extra stimulans nodig.

Meest voorgeschreven plastabletten tegen vochtophoping

  • bumetanide - merknamen: Bumetanide, Burinex
  • furosemide - merknamen: Furosemide, Lasix

bijwerkingen van plastabletten

  • Door de medicijnen moet je vaker plassen. Overleg met je arts of apotheker wat het handigste moment is om ze in te nemen. Gebruik ze in ieder geval niet in de avond. Dan moet je ’s nachts uit bed om te plassen.
  • In het begin verlies  je veel vocht. Daardoor kun je last krijgen van een droge mond, vermoeidheid, spierkrampen en duizeligheid. Na een aantal dagen verdwijnen deze bijwerkingen weer.
  • Hydrochloorthiazide maakt de huid gevoeliger voor uv-straling. Daarom heb je bij langdurig gebruik iets meer risico op huidkanker. Bescherm je huid extra goed tegen de zon.

RAAS-remmers

RAAS-remmers zorgen dat de bloedvaten minder snel samentrekken. Daardoor worden de bloedvaten wijder. Het bloed heeft dan meer ruimte en oefent minder druk uit op de bloedvaten. Zo daalt de bloeddruk.

Door RAAS-remmers scheiden de nieren ook meer zout uit. En dat trekt ook water mee, waardoor je meer plast. Ook daardoor gaat de bloeddruk omlaag.

2 soorten RAAS-remmers

Er zijn 2 soorten RAAS-remmers:

  • ACE-remmers (angiotensine converterend enzym-remmers)
  • angiotensine-II-remmers.

Beide verlagen de bloeddruk en verminderen eiwitverlies via de urine. En ze werken op bijna dezelfde manier. Allebei remmen ze stoffen af die de bloeddruk verhogen.

wat is RAAS?

RAAS staat voor Renine-Angiotensine-Aldosteron-Systeem. Renine, angiotensine en aldosteron zijn hormonen: stoffen in je lichaam die signalen doorgeven. Via de aanmaak van renine helpen de nieren de bloeddruk te regelen. Dat gaat zo:

  • De nieren maken renine aan. 
  • Door die renine komt er meer angiotensine II in het bloed.
  • Angiotensine II zorgt dat de kleine slagaders samentrekken: de bloeddruk stijgt.
  • Angiotensine II zorgt ook dat de bijnieren meer aldosteron aanmaken.
  • Aldosteron zorgt dat de nieren minder water en zouten uit het lichaam halen. Daardoor stijgt de bloeddruk.

RAAS-remmers verlagen de bloeddruk omdat ze de aanmaak remmen van angiotensine II en aldosteron.

meest voorgeschreven ACE-remmers

Meest voorgeschreven ACE-remmers zijn

  • benazepril - merknaam: Cibacen
  • captopril - merknaam: Captopril
  • enalapril - merknamen: Enalapril, Renitec
  • fosinopril - merknaam: Fosinopril
  • lisinopril - merknamen: Lisinopril, Zestril
  • perindopril - merknamen: Coversyl, Perindopril
  • quinapril - merknamen: Acupril, Quinapril
  • ramipril - merknaam: Ramipril
  • zofenopril - merknamen: Zofenopril, Zofil

Er zijn ook combinatiepreparaten. Dat betekent dat er nog een ander bloeddrukverlagend medicijn in het middel zit.

  • bisoprolol/perindopril - merknaam: Cosimprel    
  • captopril/hydrochloorthiazide - merknaam: Captopril/hydrochloorthiazide    
  • enalapril/hydrochloorthiazide - merknamen: Co-Renitec, Enalapril/hydrochloorthiazide, Renitec Plus    
  • enalapril/lercanidipine - merknaam: Lertec    
  • fosinopril/hydrochloorthiazide - merknaam: Fosinopril/hydrochloorthiazide    
  • lisinopril/hydrochloorthiazide - merknaam: Lisinopril/hydrochloorthiazide    
  • perindopril/amlodipine - merknamen: Coveram arg, Perindopril/amlodipine    
  • perindopril/amlodipine/indapamide - merknaam: Triplixam    
  • perindopril/indapamide - merknamen: Coversyl Plus, Perindopril/indapamide    
  • quinapril/hydrochloorthiazide - merknamen: Acuzir, Quinapril/hydrochloorthiazide    
  • ramipril/hydrochloorthiazide - merknaam: Ramipril/hydrochloorthiazide    
  • verapamil/trandolapril - merknaam: Tarka

meest voorgeschreven angiotensine-II-remmers

  • candesartan - merknamen: Atacand, Candesartan
  • eprosartan - merknamen: Eprosartan, Teveten
  • irbesartan - merknamen: Aprovel, Irbesartan
  • losartan - merknamen: Cozaar, Losanox, Losartan
  • olmesartan- merknamen: Olmesartan, Olmetec
  • telmisartan - merknamen: Micardis, Telmisartan
  • valsartan - merknamen: Diovan, Valgrecor, Valsartan

Er zijn ook combinatiepreparaten. Dat betekent dat er nog een ander bloeddrukverlagend medicijn in het middel zit.

  • amlodipine/valsartan - merknamen: Amlodipine/valsartan, Exforge
  • amlodipine/valsartan/hydrochloorthiazide - merknaam: Exforge HCT
  • candesartan/hydrochloorthiazide - merknamen: Atacand Plus, Candesartan/ hydrochloorthiazide, Silardaf HCT
  • eprosartan/hydrochloorthiazide - merknaam: Teveten Plus
  • irbesartan/hydrochloorthiazide - merknamen: CoAprovel, Converide, Irbesartan/hydrochloorthiazide 
  • losartan/ hydrochloorthiazide - merknamen: Cozaar Plus, Fortzaar, Hyzaar, Losartan/ hydrochloothiazide
  • olmesartan/amlodipine - merknaam: Sevikar
  • olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide - merknaam: Sevikar hct
  • olmesartan/hydrochloorthiazide - merknamen: Olmesartan / hydrochlorothiazide, Olmetec HCTZ
  • telmisartan/hydrochloorthiazide - merknamen: Actelsar hct, Micardis Plus, Telmisartan/hydrochloorthiazide
  • valsartan/hydrochloorthiazide - merknamen: Co-Diovan, Valsartan/hydrochloorthiazide

bijwerkingen van RAAS-remmers

  • Je kunt last krijgen van maag- en darmklachten, zoals misselijkheid, buikpijn of diarree. Dit kun je voorkomen door de medicijnen bij het eten in te nemen.
  • In het begin kun je last krijgen van duizeligheid. Na een paar weken gaat dit meestal vanzelf over.
  • Kriebelhoest kan een bijwerking zijn van ACE-remmers. Ga naar de (huis)arts als de hoest na een paar weken nog niet over is. Je kunt dan overstappen op angiotensine-II-remmers.
  • Door deze medicijnen kan de bloeddruk ook te ver omlaag gaan. Dit risico is er vooral bij mensen die dialyseren. De arts houdt de bloeddruk daarom goed in de gaten.
  • De hoeveelheid kalium in je bloed kan omhoog gaan. Dat is gevaarlijk. Je kunt dan hartklachten krijgen. Daarom meet de arts regelmatig het kaliumgehalte.

Bètablokkers

Door bètablokkers gaat het hart rustiger kloppen. Daardoor wordt het bloed met minder kracht in de bloedvaten gepompt. De bloeddruk gaat dan omlaag.

meest voorgeschreven bètablokkers

  • acebutolol - merknaam: Acebutolol
  • atenolol - merknaam: Atenolol
  • bisoprolol - merknamen: Bisoprolol, Emcor
  • carvedilol - merknaam: Carvedilol
  • celiprolol - merknamen: Celiprolol, Dilanorm
  • labetalol - merknamen: Labetalol, Trandate
  • metoprolol - merknamen: Metoprolol, Selokeen
  • nebivolol - merknamen: Nebilet, Nebivolol
  • pindolol - merknaam: Pindolol
  • propranolol - merknaam: Propranolol
  • sotalol - merknaam: Sotalol

Er zijn ook combinatiepreparaten. Dat betekent dat er nog een ander bloeddrukverlagend medicijn in het middel zit.

  • atenolol/chloortalidon - merknaam: Atenolol/chloortalidon
  • bisoprolol/hydrochloorthiazide - merknaam: Bisoprolol/hydrochloorthiazide
  • bisoprolol/perindopril - merknaam: Cosimprel
  • metoprolol/hydrochloorthiazide - merknamen: Metoprolol/hydrochloorthiazide, Selokomb

bijwerkingen van bètablokkers

In het begin moet je lichaam wennen aan de lagere hartslag en de lagere bloeddruk die ontstaan door de bètablokker. Daardoor kun je last krijgen van duizeligheid, vermoeidheid, en koude handen en voeten. Mogelijk voel je je traag of sloom. Ook maag- en darmklachten komen voor. Na een paar weken verdwijnen deze klachten meestal weer.

Calciumantagonisten

Door calciumantagonisten (ook wel: calciumblokkers) neemt het lichaam minder calcium (kalk) op. Dit heeft invloed op de spieren. Spieren hebben namelijk calcium nodig om goed hun werk te kunnen doen. Door de calciumantagonisten verslappen de spieren. Ook de hartspier. Het hart gaat trager kloppen. Daardoor wordt het bloed minder krachtig in de bloedvaten gepompt. De bloeddruk daalt.

In de wanden van de slagaders zit ook spierweefsel. De slagaders worden slapper en daardoor ook wijder. Het bloed krijgt meer ruimte om te stromen. Er komt minder druk op de wanden van de bloedvaten te staan. Ook dit zorgt ook voor een lagere bloeddruk.

meest voorgeschreven calciumantagonisten

  • amlodipine - merknamen: Amlodipine, Norvasc
  • barnidipine - merknaam: Cyress
  • felodipine - merknamen: Felodipine, Plendil 
  • isradipine - merknaam: Lomir
  • lacidipine - merknaam: Lacidipine
  • lercanidipine - merknamen: Lercanidipine, Lerdip
  • nifedepine - merknamen: Adalat, Nifedipine
  • nimodipine - merknaam: Nimotop
  • nitrendipine - merknaam: Baypress

Er zijn ook combinatiepreparaten. Dat betekent dat er nog een ander bloeddrukverlagend medicijn in het middel zit.

  • amlodipine/indapamide - merknaam: Natrixam
  • amlodipine/valsartan - merknamen: Amlodipine/valsartan, Exforge
  • amlodipine/valsartan/ hydrochloorthiazide - merknaam: Exforge HCT 
  • enalapril/lercanidipine - merknaam: Lertec 
  • olmesartan/amlodipine - merknaam: Sevikar
  • olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide - merknaam: Sevikar hct 
  • perindopril/amlodipine - merknamen: Coveram arg, Perindopril/amlodipine 
  • perindopril/amlodipine/indapamide - merknaam: Triplixam
  • verapamil/trandolapril - merknaam: Tarka

bijwerkingen van calciumantagonisten

In het begin kun je onder meer last hebben van hoofdpijn, opvliegers en blozen. Ook opgezwollen enkels en benen, duizeligheid en maag- en darmklachten komen voor. Meestal verdwijnen deze bijwerkingen na een paar weken weer.

De kans op bijwerkingen neemt toe door grapefruit. Je kunt beter geen grapefruit eten of grapefruitsap drinken.

Je merkt het niet, maar medicijnen werken wel

Van hoge bloeddruk merk je meestal niets. Je merkt het daarom ook niet als je medicijnen hun werk doen, en je bloeddruk daalt. Tegelijk heb je misschien wél last van bijwerkingen. Het lijkt dan alsof je medicijnen alleen maar problemen opleveren. Daarom nemen sommige mensen hun bloeddrukmedicijnen niet (altijd) in. Maar dat kan gevaarlijk zijn.

Het is erg belangrijk dat je je bloeddrukmedicijnen elke dag gebruikt. Houd je zo goed mogelijk aan de voorschriften van je arts. Alleen dan werken je medicijnen goed. Als je bloeddruk daalt, bescherm je je nieren en bloedvaten.

Heb je last van vervelende bijwerkingen? Of twijfel je aan het nut van je medicijnen? Praat erover met je arts of apotheker. Vaak is er iets aan te doen.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Harm Geers, apotheker

Marieke Kerskes, ziekenhuisapotheker/klinisch farmacoloog

Richtlijn Ontwikkelaars,

Waarom werken we samen met deskundigen?