Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Hoge bloeddruk bij nierschade

Laatste update, 23 juni 2025

Hoge bloeddruk is een oorzaak én een gevolg van chronische nierschade. Een gezonde leefstijl is de beste behandeling.

In het kort

  • De nieren helpen de bloeddruk goed te houden.
  • Als de nieren niet goed werken, krijg je hoge bloeddruk.
  • Door hoge bloeddruk kan er nog meer schade aan de nieren ontstaan.
  • Daardoor gaan de nieren nog slechter werken.
  • Hoge bloeddruk, diabetes en nierschade komen vaak samen voor.

Door nierschade kun je een hoge bloeddruk krijgen. Dat geeft risico op hart- en vaatziekten, maar ook op verdere nierschade. Hoge bloeddruk en nierschade versterken elkaar dus.

Wat is bloeddruk?

Je hart pompt bloed door je lichaam. Het bloed geeft druk op de bloedvaten. Dat noem je bloeddruk. Als de druk te hoog is, heb je een hoge bloeddruk. Bij bloeddruk heb je te maken met onderdruk en bovendruk.

Is de bovendruk boven de 140 en de onderdruk boven de 90? Dan is dat een hoge bloeddruk. Maar bij nierpatiënten ligt dat anders. De bloeddruk mag niet hoger zijn dan 130/80. Je bloeddruk kan altijd wat schommelen.

Voor sommige groepen mensen gelden andere waarden. Bij 80-plussers bijvoorbeeld mag de bloeddruk wat hoger zijn, omdat hun bloeddruk sterk kan dalen als zij opstaan. Vraag altijd bij je arts na wat voor jou een goede bloeddruk is.

Illustratie van het verband tussen hoge bloeddruk en nierschade
Illustratie van het verband tussen hoge bloeddruk en nierschade

Wat veroorzaakt een hoge bloeddruk?

De oorzaak van hoge bloeddruk is meestal onbekend. Er zijn wel een aantal zaken die van invloed kunnen zijn op je bloeddruk, zoals:

  • te weinig beweging
  • stress
  • slaapproblemen
  • onbewuste angsten
  • overgewicht
  • (bijwerkingen van) medicijnen

Maar ook nierschade kan hoge bloeddruk veroorzaken. Je nieren spelen namelijk een belangrijke rol bij het regelen van de bloeddruk.

Hoe ontstaat hoge bloeddruk door nierschade?

De nieren helpen om de bloeddruk te regelen. Beschadigde nieren kunnen dat niet goed meer. Hierdoor gaat de bloeddruk omhoog. Dat werkt zo:

  • Beschadigde nieren gaan minder goed werken. Dat betekent dat de nieren het bloed minder goed filteren.
  • Afvalstoffen blijven daardoor achter in het lichaam: het lichaam raakt langzaam vergiftigd.
  • Ook kunnen de nieren minder goed vocht verwijderen uit het lichaam.
  • En slecht werkenden nieren maken te weinig hormoon renine aan.

Hierdoor stijgt de bloeddruk. De hoge druk in de bloedvaten zorgt ervoor dat de nierfilters verder beschadigen, en zo wordt het steeds erger.

Nierschade door langdurig hoge bloeddruk

Door een hoge bloeddruk kun je juist ook nierschade krijgen. Een langdurige hoge bloeddruk beschadigt namelijk de bloedvaten. Deze beschadiging leidt tot vernauwing of verstopping van de bloedvaten. Het bloed kan dan minder goed doorstromen. De organen krijgen minder bloed. Dat kan leiden tot schade aan de nieren, maar ook aan het hart, de hersenen en andere bloedvaten.

Wat merk je van hoge bloeddruk?

Zelf merk je waarschijnlijk niet dat je een hoge bloeddruk hebt. Meestal zijn er geen klachten. Dat maakt het gevaarlijk. Er ontstaat ernstige schade in het lichaam, zonder dat je het weet.

Je kunt wel klachten krijgen als de bloeddruk extreem hoog is. Dat heet een hypertensieve crisis. De klachten zijn:

  • hoofdpijn
  • vermoeidheid
  • misselijkheid en overgeven
  • kortademigheid
  • wazig zien
  • een rusteloos gevoel

Het kan nuttig zijn zelf een bloeddrukmeter te kopen. Je kunt dan thuis regelmatig je bloeddruk meten. Overleg met de arts hoe vaak je moet meten.

Behandeling van hoge bloeddruk

Het is belangrijk hoge bloeddruk te behandelen. Zeker als je al nierschade hebt. Door hoge bloeddruk kan de nierschade erger worden. Ook zijn hoge bloeddruk en nierschade allebei een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Een gezonde leefstijl is de basis van de behandeling. Ook als je medicijnen tegen hoge bloeddruk gebruikt, blijft het nodig om gezond te leven. Dat versterkt de werking van de medicijnen. De bloeddruk verlagen kan door:

minder zout eten

Zout eten kan de bloeddruk verhogen. Eet daarom niet meer dan 6 gram zout per dag. Sommige medicijnen werken ook beter als je minder zout eet.

een gezonde leefstijl

Door gezond te leven kun je je bloeddruk verlagen. Dat betekent: gezond eten, veel bewegen en afvallen als je te zwaar bent. Stop met roken als je dat nog doet.

een gezond gewicht

Als je veel te zwaar bent, heeft dat vaak een effect op de bloeddruk. Afvallen kan dan helpen om de bloeddruk te verlagen. Een paar kilo afvallen kan al voor verandering zorgen. Dat is vooral zo bij mensen bij wie geen andere oorzaken voor de nierschade zijn dan hoge bloeddruk en/of diabetes.

medicijnen

De arts schrijft ook medicijnen voor. Er zijn verschillende soorten medicijnen tegen hoge bloeddruk, bijvoorbeeld plastabletten en bètablokkers. De meeste mensen krijgen een combinatie van verschillende middelen.

Verband tussen hoge bloeddruk, diabetes en nierschade

Hoge bloeddruk, diabetes en nierschade komen vaak samen voor. Dat zit zo.

  • Door hoge bloeddruk ontstaat schade aan de nierfilters. 
  • Door diabetes kunnen de nierfilters ook beschadigen.
  • Beschadigde nierfilters lekken eiwit in de urine, ook bij een normale bloeddruk.
  • Eiwit in de urine beschadigt de nierfilters nog meer. 
  • Beschadigde nierfilters kunnen weer een hoge bloeddruk veroorzaken.

Verder hebben mensen met diabetes vaak al een hoge bloeddruk. Daarom zijn hoge bloeddruk en diabetes belangrijke oorzaken van nierschade.

  • ongeveer 1 op de 5 mensen met hoge bloeddruk heeft chronische nierschade
  • ongeveer 1 op de 4 mensen met diabetes heeft chronische nierschade

Chronische nierschade, hoge bloeddruk en diabetes verhogen ook het risico op hart- en vaatziekten. De aandoeningen kunnen hart- en vaatziekten ook verergeren.

Als je hoge bloeddruk en diabetes hebt, kun je zelf veel doen om het risico op nierschade te beperken. Als je zorgt dat je nieren niet verder achteruitgaan, verlaag je ook het risico op hart- en vaatziekten:

  • laat hoge bloeddruk en diabetes behandelen
  • leef gezond, beweeg voldoende en eet zo min mogelijk zout
  • laat ieder jaar je nierfunctie controleren bij de huisarts

Ervaringen met lotgenoten

Heb je nierschade, een hoge bloeddruk en diabetes? Je staat niet alleen. Ben je benieuwd hoe anderen ermee omgaan? Of wil je hierover iets delen of vragen? Dat kan in een groepsgesprek in onze community.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Job Huussen, nefroloog

Frans van Ittersum, nefroloog

Nienke Hesseling, verpleegkundig specialist

Gerjan Navis, internist-nefroloog

Nynke Scherpbier-de Haan, huisarts, opleidingsdirecteur extramurale vervolgopleidingen

Richtlijn Ontwikkelaars,

Waarom werken we samen met deskundigen?