Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.
Fosfaat is een mineraal. Je hebt fosfaat nodig voor stevige botten en de energiestofwisseling in het lichaam. Bij nierschade kan er te veel fosfaat achterblijven in het bloed. Dit kan allerlei klachten veroorzaken.
Fosfaat (ook wel: fosfor) komt het lichaam binnen via de voeding. Fosfaat geeft samen met calcium (kalk) stevigheid aan de botten en tanden. Ook speelt fosfaat een rol bij de energiestofwisseling.
Als de nieren niet meer goed werken, plas je te weinig fosfaat uit. Het fosfaat hoopt zich dan op in het bloed. Dit kan verschillende problemen veroorzaken:
Als er te veel fosfaat in het lichaam zit, is het verstandig om op het fosfaat in je voeding te gaan letten. Door minder fosfaat te gebruiken, kun je klachten voorkomen of verminderen. De arts of diëtist bespreekt het met jou als een fosfaatbeperking (ook wel: fosfaatbeperkt dieet) nodig is.
Gezonde mensen hebben niet meer dan 550 mg fosfaat nodig. Bijna iedereen krijgt veel meer binnen via voeding. Dat kan wel oplopen tot 3000 mg per dag. Ga je een fosfaatbeperkt dieet volgen? Dan probeer je de hoeveelheid fosfaat in je voeding te verminderen.
In de voeding is fosfaat meestal gebonden aan eiwit. Eiwitrijke producten bevatten veel fosfaat. Je krijgt ook fosfaat binnen via bepaalde E-nummers (hulpstoffen, zoals conserveringsmiddelen). Zo zitten er in cola en smeerkaas hulpstoffen die fosfaat bevatten. Je krijgt minder fosfaat binnen door op eiwit en E-nummers te letten. Maar vaak is de hoeveelheid fosfaat dan nog te hoog. Nog minder eiwit eten is niet verstandig: je lichaam heeft iedere dag een bepaalde hoeveelheid eiwit nodig. Verder hebben vitamine D, calcium en het bijschildklierhormoon PTH ook invloed op de hoeveelheid fosfaat in het bloed.
Kortom: het is moeilijk om het fosfaat in je lichaam te verminderen. Daarom zijn extra maatregelen nodig. De arts kan speciale medicijnen voorschrijven: fosfaatbinders.
Fosfaatbinders hechten zich in de maag en darmen aan het fosfaat in de voeding. Vervolgens poep je het fosfaat met de binder uit. Fosfaatbinders zorgen ervoor dat het fosfaat niet in je bloed komt.
Fosfaatbinders werken alleen als je ze op het juiste moment en de juiste manier gebruikt. De diëtist bespreekt met jou hoe jij dit het beste kunt doen.
Verschillende medicijnen helpen botten te verstevigen
Alle voedingsmiddelen waar eiwit in zit, bevatten fosfaat. Er zit veel fosfaat in vlees, kip, vis, kaas, melk en melkproducten, eieren, noten en peulvruchten. Ook zit fosfaat in sommige E-nummers.
Lees waarom eiwit in voeding belangrijk is voor je lichaam.
Fosfaat kan ook in drinken zitten. Dit is bijvoorbeeld zo bij cola, bier en weidranken als Rivella en Taksi. In de Drankenwijzer kun je zien wat het fosfaatgehalte van je drankje is.
In bewerkte producten en kant-en-klaar producten zitten bijna altijd E-nummers. De volgende E-nummers bevatten fosfaat:
Het is niet bekend hoeveel fosfaat er in voedingsmiddelen met deze E-nummers zit. Wel is duidelijk dat het lichaam fosfaat uit E-nummers makkelijker kan opnemen. Op die manier krijg je al snel een grote hoeveelheid fosfaat binnen. Gebruik daarom zoveel mogelijk onbewerkte producten.
Op het etiket kan ook de stofnaam staan in plaats van het E-nummer. Staat er 'fosfaat' of ‘fosfor’ in een deel van de stofnaam? Dan is het een hulpstof met veel fosfaat.
Wil je weten hoeveel fosfaat er in een voedingsmiddel zit? Zoek het op in de Analysetabel voedingsmiddelen of maak gebruik van een ander hulpmiddel (zoals een app) om de hoeveelheid fosfaat te berekenen.
Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.
Froukje Bakker, diëtist nierziekten
Annita Broers, diëtist nierziekten
Inez Jans, diëtist nierziekten
