Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Nierschade door diabetes

Laatste update, 23 juni 2025

Door diabetes kunnen de nieren beschadigen. Dit heet diabetische nefropathie.

In het kort

  • Bij diabetes zit er veel glucose (suiker) in je bloed.
  • Glucose kan de nierfilters beschadigen.
  • Diabetes is een van de belangrijkste oorzaken van nierschade.
  • Gezond leven en medicijnen zijn onderdeel van de behandeling.
  • Bij ernstige nierschade moet je misschien dialyseren of heb je een transplantatie nodig.

Bij diabetes zit er te veel glucose (een soort suiker) in het bloed. Dit komt doordat er te weinig van het hormoon insuline beschikbaar is. Het lichaam heeft insuline nodig om glucose te kunnen gebruiken.

Na lange tijd kan te veel glucose zorgen voor nierschade. De glucose beschadigt de nierfilters. De nieren moeten harder werken en er ontstaan littekens op de nierfilters. Diabetes gaat vaak samen met hoge bloeddruk. Ook dat veroorzaakt schade aan de nieren.

Diabetes en nierschade
Diabetes en nierschade

Diabetes is een belangrijke oorzaak van nierschade

Diabetes is een van de belangrijkste oorzaken van nierschade. Meer dan een kwart van de mensen met diabetes heeft chronische nierschade. Omdat er steeds meer mensen met diabetes zijn, is de verwachting dat het aantal mensen met nierschade ook zal toenemen.

Als de nierschade ernstig is, kan uiteindelijk nierfalen ontstaan. Dan is dialyse of transplantatie nodig om in leven te blijven. Bij 16 op de 100 mensen met nierfalen is diabetes de oorzaak van de nierproblemen.

Symptomen van nierschade door diabetes

In het begin merk je niets van nierschade. Er ontstaan pas klachten als de nieren al ernstig beschadigd zijn. Daarom krijg je bij diabetes ieder jaar controle van je nieren. In de urine en het bloed is veel eerder te zien dat de nieren beschadigd zijn. Er zitten dan veel eiwitten in de urine. En afvalstoffen in het bloed. Zo kan je arts de nierschade op tijd ontdekken.

Heb je diabetes? Dan moet je (huis)arts ieder jaar controleren of je nieren nog goed werken. Dat gebeurt niet altijd. Weet je niet zeker of je deze controles krijgt? Vraag het dan na bij je arts.

Is er al ernstige nierschade? Dan kun je onder meer last krijgen van vermoeidheid, verminderde eetlust en jeuk. Door de nierschade kan ook hoge bloeddruk ontstaan.

Misschien heb je ook vaak blaasontsteking of andere urineweginfecties. Door de diabetische nefropathie ben je hier extra vatbaar voor.

Behandeling van nierschade door diabetes

Een goede behandeling van diabetes is belangrijk. Dat verkleint het risico op nierschade. Is er toch nierschade ontstaan? Dan krijg je een behandeling om de achteruitgang van de nierfunctie te remmen.

Je arts geeft je tips om gezond te leven. Zo kun je verdere nierschade voorkomen of uitstellen. Verder krijg je medicijnen om de nieren te beschermen, zoals medicijnen tegen hoge bloeddruk.

Soms lukt het niet om de nierschade te beperken. Je kunt uiteindelijk nierfalen krijgen. Je nieren werken dan bijna niet meer. Bij nierfalen heb je dialyse of transplantatie nodig om in leven te blijven. Bij 16 op de 100 mensen met nierfalen is diabetes de oorzaak van de nierproblemen.

Diabetes en dialyse

Diabetes vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Door dialyse neemt het risico op hart- en vaatziekten nog meer toe. Dialyse is namelijk belastend voor het hart en de vaten.

Bij peritoneale dialyse (ook wel: buikdialyse) verandert de bloedglucose. In de spoelvloeistof zit namelijk ook glucose. Daardoor kan de bloedglucose omhooggaan. Misschien moet je medicatie dan aangepast worden.

Diabetes en niertransplantatie

Een niertransplantatie is ingewikkelder als je diabetes hebt. Na een transplantatie moet je medicijnen tegen afstoting van de nieuwe nier gebruiken. Maar door deze medicijnen kan de bloedglucose gaan stijgen. Ook het risico op hart- en vaatziekten neemt toe door deze medicijnen. Natuurlijk houdt je arts wel rekening met deze risico’s.

Gevolgen van nierschade door diabetes

Diabetische nefropathie is een ingrijpende ziekte. De ziekte verandert je leven. Dat komt omdat er zoveel zaken zijn die invloed op je bloedsuiker hebben. Diabetes eist iedere dag je aandacht op. Dat gaat de hele dag door.

Voor nierschade geldt dit ook, zeker als de nierschade ernstig is. Voor beide aandoeningen moet je extra goed op je voeding letten. En iedere dag gebruik je medicijnen.

Door beide ziektes heb je een grotere kans op hart- en vaatziekten. Vandaar dat de artsen zoveel nadruk leggen op een gezonde leefstijl. Daarmee blijft de kans zo klein mogelijk. Volg de adviezen zoveel mogelijk op.

Diabetische nefropathie kan ook invloed hebben op je dagelijks leven. Voor vragen over werk, inkomen of scholing kun je bellen met het Steun- en Adviespunt (STAP) van de Nierpatiënten Vereniging Nederland.

Voeding bij nierschade en diabetes

Heb je diabetische nefropathie? Dan gelden enkele bijzondere regels rondom voeding.

Vanwege de diabetes mag je niet te veel koolhydraten eten. Door koolhydraten stijgt de bloedglucose namelijk. Koolhydraten zitten in veel verschillende voedingsmiddelen, onder andere in brood, melk, fruit en koek.

Door de nierschade komen er nieuwe regels voor voeding bij. Dat betekent dat je nog meer op je voeding moet gaan letten. Vooral op zout. Bij ernstige nierschade is een speciaal dieet nodig. Dan moet je ook rekening houden met de eiwitten in de voeding. En misschien ook met kalium. Bij het dieet krijg je begeleiding van een diëtist.

Door de nierschade komen er nieuwe regels voor voeding bij. Dat betekent dat je nog meer op je voeding moet gaan letten. Vooral op zout.

Bij ernstige nierschade is een speciaal dieet nodig. Dan moet je ook rekening houden met de eiwitten in de voeding. En misschien ook met kalium. Bij het dieet krijg je begeleiding van een diëtist.

Deel je ervaringen

Het kan prettig zijn om contact te hebben met lotgenoten: mensen die zich in dezelfde situatie bevinden. Zij begrijpen wat jij doormaakt en kunnen jou vertellen hoe zij met de ziekte omgaan. Misschien hebben ze praktische tips voor jou.

Lotgenoten kun je onder meer ontmoeten via onze community. Andere mensen met diabetes kom je tegen bij Diabetes Vereniging Nederland (DVN).

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Susan Logtenberg, nefroloog

Gerald Vervoort, internist-nefroloog

Waarom werken we samen met deskundigen?