Verzekeringen en vergoeding (zorg)kosten

De meeste medicijnen zitten in het basispakket. De zorgverzekeraar vergoedt deze medicijnen. Maar je moet misschien wel zelf meebetalen. Je betaalt namelijk een eigen risico. En voor sommige medicijnen wordt een eigen bijdrage gevraagd

• Misschien kun je je eigen bijdrage vergoed krijgen via de aanvullende verzekering. Dit kun je navragen bij de zorgverzekeraar.
• Heb je weinig inkomen? Misschien kun je via de gemeente bijzondere bijstand krijgen voor deze kosten.

Extra aandachtspunten bij medicijnkosten:

• soms krijg je alleen een bepaald merk vergoed
  soms krijg je alleen het goedkoopste merk vergoed (preferentiebeleid). Als een ander merk medisch noodzakelijk is, dan schrijft de arts dat op het recept. Je krijgt dat merk dan wel vergoed.
   
• soms krijg je een vergoeding voor zelfzorggeneesmiddelen
  dat zijn medicijnen die je zonder recept kunt kopen. Bijvoorbeeld paracetamol of laxeermiddelen. Deze medicijnen krijg je niet vergoed. Tenzij je ze heel regelmatig gebruikt. Dan is vergoeding soms wel mogelijk. Veel nierpatiënten krijgen bijvoorbeeld een vergoeding voor natriumbicarbonaat of kaliumcitraat.

Wil je hier meer over weten? Vraag de arts of apotheker naar de mogelijkheden in jouw persoonlijke situatie.

Bij nierschade krijg je het advies om op je voeding te letten. Mogelijk koop je daarvoor speciale producten. Zoals dieetpreparaten en dieetproducten.

Dieetpreparaten

Dieetpreparaten zijn voedingsmiddelen waarvan de samenstelling en vorm zijn aangepast. Bijvoorbeeld drinkvoeding of sondevoeding.

Zorgverzekeraars vergoeden de meeste dieetpreparaten die door nierpatiënten worden gebruikt. Je moet vooraf wel toestemming vragen aan de zorgverzekeraar. Neem contact op met je eigen zorgverzekeraar en vraag hoe het met de vergoeding zit. Houd er rekening mee dat het eigen risico geldt voor dieetpreparaten.

Dieetproducten

Veel nierpatiënten gebruiken dieetproducten of dieetvoeding. Dit zijn voedingsmiddelen waarvan de samenstelling anders is dan bij normale voeding. Bijvoorbeeld: zoutarme (natriumbeperkte) kaas.

Dieetproducten zitten niet in het basispakket. Ze worden dus niet standaard vergoed. Misschien kun je wel een vergoeding krijgen via de aanvullende verzekering. Dit kun je navragen bij de zorgverzekeraar.

Extra tips over dieetkosten

• dieetkosten mag je aftrekken van de belasting
• als je dieetkosten niet kunt betalen, kun je misschien bijzondere bijstand krijgen. De gemeente bepaalt of je hier recht op hebt.

Bij beginnende nierschade kan de huisarts of nefroloog je doorsturen naar een eerstelijns diëtist. Het kan ook zijn dat een nefroloog je doorstuurt naar een tweedelijns diëtist. Dat is een diëtist nierziekten. De tweedelijns diëtist werkt meestal in een ziekenhuis of dialysecentrum.

Vergoeding eerstelijns diëtist

• via de basisverzekering krijg je een vergoeding voor 3 uur dieetadvies per jaar
• voor een vergoeding heb je meestal een verwijzing van de huisarts nodig
• je betaalt misschien eerst een eigen risico (dit geldt niet voor kinderen t/m 18 jaar)
• extra afspreken moet je zelf betalen

Via de aanvullende verzekering kun je misschien meer uren dieetadvies krijgen. En heb je dan ook geen verwijzing van een arts nodig. Je kunt dit navragen bij je eigen zorgverzekeraar.

Diëtist via ketenzorg

Ketenzorg betekent dat jee hulp krijgt van meerdere zorgverleners, zoals een arts, fysiotherapeut en diëtist. Ketenzorg wordt onder meer gegeven bij diabetes, COPD en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Vraag na bij jouw huisarts of je ketenzorg krijgt. Dan gelden deze regels voor vergoeding van de diëtist:

• binnen de ketenzorg heb je recht op 3 uur dieetadvies
• als het noodzakelijk is, kunnen de huisarts of praktijkondersteuner extra uren aanvragen
• voor een dieetbehandeling binnen ketenzorg betaal je geen eigen risico

Diëtist via leefstijlprogramma

Als je te zwaar bent, kun je misschien meedoen aan een leefstijlprogramma. Dit heet ook wel gecombineerde leefstijl interventie (GLI). Je krijgt dan ook hulp van een diëtist. Een leefstijlprogramma duurt 2 jaar. Je hebt hiervoor een verwijzing van de huisarts nodig.

Er zijn verschillende programma’s. Vraag bij de zorgverzekeraar na voor welk programma je vergoeding kunt krijgen. De organisatie Beterschappen biedt een programma aan dat zich speciaal op nierpatiënten richt.

Vergoeding tweedelijns diëtist

• hulp van een tweedelijns diëtist (ook wel: diëtist nierziekten) wordt vergoed via de basisverzekering
• de diëtist bepaalt hoeveel uur begeleiding je krijgt

Als je nog vragen hebt over de vergoeding, kun je terecht bij je eigen zorgverzekeraar.

Vergoeding reiskosten bij dialyse

Vervoer van en naar de dialyse heet ook wel zittend ziekenvervoer. Het kan gaan om vervoer per taxi of bijvoorbeeld met je eigen auto of het openbaar vervoer. Het hangt van je zorgverzekeraar en je polis af of je hier zelf tussen mag kiezen.

• reiskosten naar dialyse krijg je vergoed vanuit het basispakket
• reiskosten voor extra controles worden ook vergoed
• je betaalt wel een eigen bijdrage en een eigen risico
• het dialysecentrum mag niet meer dan 200 kilometer van je huis zijn
• ga je met taxi of openbaar vervoer? Dan worden alle kosten vergoed
• ga je met eigen vervoer? Dan krijg je een vast bedrag per kilometer. Overige kosten kun je aftrekken van de belasting

Toestemming vragen

Voor zittend ziekenvervoer moet je eerst toestemming vragen aan de zorgverzekeraar.

• vraag toestemming via het formulier 'Machtiging zittend ziekenvervoer'
• dit formulier staat op de website van je zorgverzekaar. Of je kunt vragen of de verzekeraar het aan je toe wil sturen
• vraag de medewerkers van het dialysecentrum of zij het formulier voor je invullen

Als je niet dialyseert, wordt vervoer naar het ziekenhuis soms toch vergoed. Bijvoorbeeld als je in een rolstoel zit of als je begeleiding nodig hebt. Een beschrijving van de voorwaarden vind je op de website van het Zorginstituut Nederland.

Uitzondering maken

Hoor je niet tot de groep patiënten die vervoerskosten vergoed krijgt? Soms is het dan toch mogelijk om vergoeding te krijgen. De zorgverzekeraar kan een uitzondering maken. Bijvoorbeeld als je voor een behandeling lange tijd vervoer nodig hebt. Dit is vastgelegd in de hardheidsclausule.

Andere regelingen voor reiskosten

Krijg je de reiskosten niet of niet helemaal vergoed? Soms kun je op een andere manier een tegemoetkoming in de kosten krijgen.

• via de bijzondere bijstand
  Dit is een uitkering om extra of bijzondere kosten te betalen. De regeling is bedoeld voor mensen met onvoldoende inkomen of spaargeld. De gemeente bepaalt of je hier recht op hebt.
• via belastingaftrek
  In sommige situaties mag je de reiskosten opgeven als aftrekpost bij de belasting.

Volg je vanwege je nieraandoening of niertransplantatie fysiotherapie? Dan wordt dit niet vergoedvanuit het basispakket. Fysiotherapie wordt namelijk alleen vergoed voor chronische ziekten die op een wettelijk vastgestelde lijst staan (vanaf de 21e behandeling). Nierschade en nierfalen staan niet op die lijst. 

Mogelijk kun je wel een vergoeding krijgen via de aanvullende zorgverzekering. Kijk hiervoor in je polis of informeer bij de zorgverzekeraar.

• kosten voor thuisdialyse worden vergoed vanuit het basispakket
• je kunt denken aan kosten voor onderhoud aan de dialysemachine en stoffen voor spoelvloeistof
• hulp aan huis door een wijkhulp of verpleegkundige wordt ook vergoed
• als een partner of andere mantelzorger jou helpt, wordt dat niet vergoed
• soms worden aanpassingen aan je woning ook vergoed
• thuisdialyse valt onder het eigen risico, maar je betaalt geen eigen bijdrage

De organisatie die je helpt bij de thuisdialyse bespreekt met je wat er allemaal nodig is, en hoe het met de vergoedingen zit. Meer informatie vind je ook in de polis, en bij vragen kun je contact opnemen met de zorgverzekeraar.

Tegemoetkoming bij thuisdialyse

Door de dialyse verbruik je meer water en elektra. Hiervoor krijg je een tegemoetkoming in de kosten (tegemoetkomingskosten, TKK). Hoe hoog de tegemoetkoming is, hangt af van hoe vaak je dialyseert. Vraag ernaar bij je zorgverzekering.

Kosten voor afval

Vanwege de thuisdialyse heb je ook meer afval. Vraag bij de gemeente na hoe het zit met het afvoeren van het afval, en of hier extra kosten aan verbonden zijn.

• (afleveren van) zakken met dialysevloeistof en andere materialen worden vergoed vanuit het basispakket
• soms worden aanpassingen aan je woning ook vergoed, zoals de aanleg van een geaard stopcontact bij APD
• het dialysecentrum kan vertellen welke aanpassingen nodig zijn
• het dialysecentrum én de zorgverzekeraar kunnen vertellen welke aanpassingen vergoed worden

Aanvullende vergoeding

Mogelijk kun je een aanvullende vergoeding krijgen via de bijzondere bijstand. Dit is een uitkering voor extra of bijzondere kosten. De regeling is bedoeld voor mensen met een laag inkomen. De gemeente bepaalt of je hier recht op hebt.

Tegemoetkoming bij PD

Door de dialyse maak je waarschijnlijk extra kosten. Bijvoorbeeld voor elektriciteit, verwarming, wassen en afvoer van huisvuil. Van de zorgverzekeraar krijg je een tegemoetkoming in de kosten (tegemoetkomingskosten, TKK). Veel mensen noemen dit ook wel stroomvergoeding. Vraag bij je zorgverzekeraar na hoe hoog de vergoeding voor thuisdialyse is.

Vanuit het ziekenhuis of dialysecentrum krijg je hulp bij het aanvragen van de vergoeding. De maatschappelijk werker begeleidt je hierbij.

Kosten voor afval

Bij peritoneale dialyse heb je veel afval. Vraag bij de gemeente na hoe het zit met het afvoeren van het afval, en of hier extra kosten aan verbonden zijn.

Lees ook dit gesprek over afval van PD >

Er bestaan veel verschillende soorten hulpmiddelen. 2 belangrijke groepen zijn:

• medische hulpmiddelen
  je kunt een deel van de behandelingen en controles zelf thuis uitvoeren. Zoals injectiespuiten, apparatuur voor thuisdialyse of een bloedglucosemeter
• hulpmiddelen om thuis te blijven wonen
  een bekend voorbeeld hiervan is de traplift. Maar je kunt ook denken aan een elektrische deuropener of een verhoogd toilet

Vergoeding medische hulpmiddelen

Medische hulpmiddelen worden meestal vergoed via het basispakket van de zorgverzekering. In je polis kun je zien welke voorwaarden er gelden en hoe je een hulpmiddel kunt aanvragen. Je kunt dit ook navragen bij de zorgverzekeraar.

Vergoeding hulpmiddelen om thuis te blijven wonen

Voor dit soort hulpmiddelen kun je misschien een vergoeding krijgen van de gemeente. Dit gebeurt via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Iedere gemeente heeft een eigen regeling. Ook kijkt de gemeente naar jouw persoonlijke situatie. 

Hulpmiddelen die door veel gemeenten worden vergoed zijn:

• een rolstoel
• een traplift
• andere aanpassingen aan de woning

Je krijgt geen vergoeding voor een rollator en andere eenvoudige loophulpmiddelen als krukken of een looprek.

Verzorging en verpleging aan huis heet ook wel wijkverpleging.

• wijkverpleging wordt vergoed via de zorgverzekering, het zit in het basispakket
• je betaalt geen eigen risico
• als je een naturapolis hebt, moet je misschien wel bijbetalen als je naar een zorgaanbieder gaat die geen contract heeft met jouw zorgverzekeraar. Vraag daarom eerst aan de zorgverzekeraar met welke organisaties deze een contract heeft.

De wijkverpleegkundige beoordeelt welke zorg je nodig hebt, en geeft dit door aan de zorgverzekeraar.

Vergoeding uit Wet langdurige zorg (Wlz)

Sommige mensen die thuis zorg krijgen, krijgen dit vergoed via de Wet langurige zorg (Wlz). Deze regeling is voor mensen die 24 uur per dag zorg of toezicht nodig hebben. Bijvoorbeeld vanwege dementie of een ernstige handicap. Deze zorg wordt vergoed via de Wlz.

• palliatieve zorg en palliatief terminale zorg worden meestal vergoed via de zorgverzekering
• krijg je zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz)? Dan valt palliatieve (terminale) zorg onder de Wlz. Je betaalt dan een eigen bijdrage.

Locatie van palliatieve zorg

Palliatieve zorg kan op verschillende locaties. De locatie heeft invloed op de zorgkosten.

• bij thuis sterven krijg je zorg van een huisarts en wijkverpleegkundige. Deze zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering.
• bij thuis sterven kun je hulp krijgen van vrijwilligers die gespecialiseerd zijn in palliatieve terminale zorg (VPTZ). Zij vullen hulp van vrienden en familie aan. Je betaalt hiervoor geen kosten. Voor meer informatie kun je terecht bij de organisatie die de vrijwillige palliatieve terminale zorg (VPTZ) bij jou in de omgeving regelt.
• voor palliatieve zorg in een hospice wordt soms een eigen bijdrage gevraagd, zoals verblijfskosten, was, eten en drinken. Het bedrag verschilt per hospice, maar ligt vaak rond de €35,- per dag. Bij een aanvullende verzekering krijg je de eigen bijdrage misschien vergoed.
• heel soms krijgt iemand terminale zorg in het ziekenhuis. Dat wordt vergoed, maar je betaalt wel eigen risico.

Aanvullende zorg in laatse levensfase

De arts en verpleegkundige regelen de zorg. Zij kunnen ook andere zorgverleners inschakelen, bijvoorbeeld een diëtist, fysiotherapeut, psycholoog, maatschappelijk werker of vrijwilligers in de thuissituatie. Hulp en steun voor je naasten hoort ook bij palliatieve terminale zorg.

Meestal wordt de aanvullende zorg vergoed vanuit de zorgverzekering. Hierop zijn wel een paar uitzonderingen:

• praktische hulp zoals huishoudelijke hulp, bezorging van maaltijden of steun voor jouw mantelzorger regelt de gemeente. Dit wordt vergoed uit de Wmo (Wet maatschappelijker ondersteuning)
• je kunt een gesprek aanvragen met een geestelijk verzorger over leven en dood, en zingeving. De huisarts kan een verwijzing geven. De gesprekken kunnen worden vergoed vanuit het Centrum voor Levensvragen bij jou in de buurt