Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.
Nierschade leidt vaak tot bloedarmoede. Medicijnen tegen bloedarmoede, zoals ijzer en EPO, kunnen bloedarmoede verhelpen.
Veel mensen met nierschade hebben een tekort aan rode bloedcellen. Dat heet bloedarmoede. Medicijnen kunnen bloedarmoede verhelpen. Het meest voorgeschreven middel tegen bloedarmoede is ijzer. Soms schrijft de arts ook erytropoëtine voor, beter bekend als EPO.
IJzer en EPO kunnen ook klachten geven, ofwel: bijwerkingen. Hieronder staan de meestvoorkomende. Kijk voor een volledig overzicht van alle mogelijke bijwerkingen in de bijsluiter van je middel. Daarin staat ook hoe vaak een bepaalde bijwerking voorkomt. Bespreek bijwerkingen altijd met je arts, apotheker of verpleegkundige. Zeker als je er veel last van hebt. Vaak is er iets aan te doen.
IJzer is een mineraal. Je lichaam heeft het nodig om rode bloedcellen te maken. Je krijgt ijzer binnen via je voeding (vlees, brood, groenten en noten).
In geval van bloedarmoede kan je arts een middel met ijzer voorschrijven: zogeheten ijzerpreparaten. Dit extra ijzer zorgt ervoor dat je lichaam weer meer rode bloedcellen gaat aanmaken.
IJzer wordt voorgeschreven bij ernstige bloedarmoede. Bij nierpatiënten gebeurt dit meestal pas als er veel klachten zijn of als de Hb-waarde lager is dan 6,2. Het gebruik van ijzer heeft namelijk ook nadelen. Je kunt last krijgen van bijwerkingen, bijvoorbeeld maag- en darmklachten. Ook komen ernstige overgevoeligheidsreacties voor. Verder is er nog weinig bekend over de gevolgen op lange termijn.
Je arts let ook op de hoeveelheid ijzer in je lichaam. Hiervoor meet de arts de hoeveelheid ferritine in je bloed. Is je ferritine al erg hoog? Dan kan het gebruik van extra ijzer gevaarlijk zijn. Je arts weegt alle voordelen en nadelen tegen elkaar af, voor die ijzerpreparaten voorschrijft.
Mensen die nog niet dialyseren krijgen het ijzer in de vorm van tabletten of een drankje. Heb je veel last van bijwerkingen? Of is er te weinig resultaat? Dan kun je de medicijnen ook via een infuus krijgen. Het lichaam kan het ijzer dan beter opnemen. Het toedienen duurt 1 tot 2 uur.
Mensen die dialyseren starten direct met ijzer via het infuus. Het middel kan ook via het dialyseapparaat worden toegediend.
Als het ijzer niet voldoende helpt, kun je misschien (ook) EPO gaan gebruiken.
Voor mensen die thuis dialyseren is er een speciale regeling. Het zou voor hen erg onhandig zijn als ze voor het infuus naar het ziekenhuis moeten komen. Daarom krijgen ze een speciale training of extra begeleiding. Zo kunnen ze het ijzer toch thuis gebruiken.
Bekijk de 'Veldnorm intraveneuze ijzertoediening buiten het ziekenhuis' (2015). Hierin staat beschreven welke voorwaarden gelden als een patiënt thuis een infuus met ijzer krijgt. Het document is bedoeld voor professionals en bevat dus veel vaktaal.
De nieren maken een hormoon aan dat erytropoëtine heet. Het stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen. Bij mensen met nierschade maken de nieren soms minder erytropoëtine aan. Daardoor maakt het lichaam minder rode bloedcellen aan. Je kunt dan bloedarmoede krijgen.
Je arts kan dan een middel voorschrijven dat op erytropoëtine lijkt. Het heet epoëtine (kortweg EPO). Dit is gemaakt in het laboratorium. EPO zorgt ervoor dat het lichaam weer meer rode bloedcellen aanmaakt. Artsen noemen EPO ook wel ESA (erythropoietin-stimulating agent, oftewel: een erytropoëse stimulerend middel).
Je arts schrijft EPO voor als je ernstige bloedarmoede hebt. Meestal pas als je veel klachten hebt of als je Hb-waarde lager is dan 6,2. EPO heeft namelijk ook risico's. EPO geeft bijvoorbeeld meer kans op verhoogde bloeddruk en een beroerte. Ook is EPO minder geschikt voor mensen die al eens een beroerte hebben gehad of die kanker hebben (gehad).
Wat een wenselijk Hb is na behandeling met EPO, verschilt per persoon. Bij de meeste patiënten is het de bedoeling dat EPO het Hb verhoogt naar een waarde tussen 6,2 en 7,4. Bij mensen die dialyseren is het streven om de Hb-waarde in elk geval boven 5,6 te houden.
De Hb-waarde mag niet hoger dan 8 worden bij EPO. Dan neemt het risico op een beroerte toe.
Je krijgt EPO via een infuus of injecties. Hiervoor ga je naar het ziekenhuis. De EPO-injecties krijg je meerdere keren per week. Je kunt dit ook laten doen door iemand van de thuiszorg. Het kan een aantal weken duren voor het lichaam meer rode bloedcellen gaat aanmaken.
Mogelijke bijwerkingen van EPO zijn:
Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.
Harm Geers, apotheker
Marieke Kerskes, ziekenhuisapotheker/klinisch farmacoloog
Richtlijn Ontwikkelaars,
